Ferhenga, ji alî mamosteyê Zanîngeha Dicleya Amadê Prof. Dr Bahattin Gumgum ve bi navê ‘Ferhenga Termên Fennî kurdî (kurmancî)’ hat amadekirin û çapkirin. Prof Gumgum xebata vê ferhengê 15 salan kiriye û gihaştiye encamê. Ev li Bakurê Kurdistanê pir giring tê dîtin.
Ferheng ji 26 hezar peyvan (terman) pêk tê, ji vana 2 hezar heb ji alî amadekar prof Bahattîn Gumgum ve hatine afirandin û çêkirin. Di ferhengê de termên beşa zanînên wekî Kimya, Biolojî û Fizîkê bi kurdî, tirkî û îngilîzî cîh digirin.
Prof Gumgum dibêje: min 15 salan xebata vê ferhengê kiriye. Carinan ji bo peyvekê min lêkolîn li ser bi dehan zimanan kiriye. Lê di lêkolînan de zimanê ku min bingeh girtiye îngilîzî ye ku ew jî di familiya zimanê kurdî de ye. Min lêkolîna dîroka Mezopotamya jî kir û Kur’an jî gelekî sax kir, herwiha min bi Herêma Kurdistana Federel jî dialog danî.
Gelek carî di peyvan de min zahmetî kişand. Mînak; peyva di tirkî de ‘birleşîk’ carinan wekî ‘yek’ ji tirkî hatiye tercumekirin. Lê mirov ji îngilîzî rasterast dikare têkiliyê deyne ji bo kurdî. Mînak girêdana kimyevî ya du atoman di ingilîzî de ‘bond’ e, di kurdî kurmancî de ‘bend’ e, ne hewce ye ku mirov li peyveke din bigere, tenê cudatiya bilêvkirinê heye (telafuz). ‘Damla’ di îngilîzî de ‘drop’ e, di kurdî de ‘dilop’ e. Hinek peyvên ku di hemû zimanan de wekî hev in, min hewce nedît ku wergerînim. Hinek peyv jî min bi xwe afirand, mînak li himber Compîturê (bilgisyara) min peyva ‘kombers’ bi kar anî.
Li gor Gumgum dibêje, ev ferheng di pêşerojê de dikare ji pirtûkên perwerdehiyê re bibe bingeh. Û Dibêje ku ew amadekariya pirtûkên, Fizîk Kîmya û Biolojî bi kurdî dike.

Jêderk: Al Jazeera Türk